NUMER 11 (1) 2023
Opublikowane artykuły:
Radosław Sojak, Beata Królicka, „Konstruktywizm w praktyce? Dyskurs pandemiosceptyczny w świetle socjologii wiedzy naukowej”, s. 7-29
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431362
Pandemia COVID-19 z lat 2019-2022 doczekała się już licznych analiz podejmowanych z różnych perspektyw, m.in. medycznej, ekonomicznej czy społecznej. W naszym badaniu staraliśmy się spojrzeć na zjawisko pandemii jak na kontrowersję naukową. Porównaliśmy struktury argumentacyjne dwóch dyskursów: (1) sformułowanej w końcu XX wieku konstruktywistycznej socjologii wiedzy naukowej oraz (2) dyskursu pandemiosceptycznego, formułowanego od 2019 roku przez środowiska naukowe i medyczne, kwestionujące zarówno samą pandemię, jak i zasadność podejmowanych środków zaradczych. Stwierdziliśmy, że dyskurs pandemiosceptyczny w jakiejś części korzysta z argumentacji, za pomocą której konstruktywistyczne studia nad nauką i technologią podważały obiektywistyczny sposób postrzegania nauki.
Słowa kluczowe: konstruktywizm, socjologia wiedzy naukowej, kontrowersja naukowa, pandemia COVID-19, dyskurs pandemiosceptyczny
Aleksandra Miaskowska, „’Julka’ jako strona w konflikcie o dopuszczalność aborcji. Przykład wykorzystania nowego eponimu odimiennego we współczesnej polskiej wojnie kulturowej”, s. 30-53
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431348
Lata 2020-2021 upłynęły w Polsce pod znakiem protestów przeciwko zaostrzeniu prawa aborcyjnego. W pewnym momencie ich uczestniczki zaczęto określać za pomocą eponimu Julka, który stał się nośnikiem konfliktu o znamionach wojny kulturowej. Celem badania było scharakteryzowanie dyskursu, jaki wytworzył się w tamtym okresie wokół tagów powiązanych z eponimem. Analizy dokonano na podstawie korpusu zawierającego wypowiedzi z Twittera i Wykopu, wykorzystując wydobywanie kluczowych terminów przy pomocy TermoPL, a następnie odnosząc je do kontekstu społeczno-politycznego omawianych wydarzeń.
Słowa kluczowe: Julka, eponimy, aborcja, wojna kulturowa, media społecznościowe
Kornel Musiał, „Polska-Ukraina, Polacy-Ukraińcy: specyfika relacji a eskalacja wojny na terytorium Ukrainy” s. 54-82
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431313
Celem artykułu jest przedstawienie reakcji władz polskich oraz społeczeństwa polskiego na eskalację konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy wywołanego przez inwazję Federacji Rosyjskiej 24.02.2022 r. przy uwzględnieniu kontekstu relacji Polski i Ukrainy oraz Polaków i Ukraińców. Autor na podstawie literatury przedmiotu przedstawia zarys współczesnych relacji dyplomatycznych Polski i Ukrainy. Kolejno weryfikuje stosunek społeczeństwa polskiego do kilku aspektów za pośrednictwem danych niereaktywnych, opracowań analitycznych, w tym raportów i komunikatów z badań: narodu ukraińskiego, opinii na temat przyjmowania uchodźców wojennych z Ukrainy, formy zaangażowania obywateli Polski na rzecz uchodźców z Ukrainy. W pracy powołano się także na doniesienia medialne, oficjalne stanowiska polityków udostępniane za pośrednictwem mediów społecznościowych oraz komunikaty rządowe, co umożliwiło przeprowadzenie analizy reakcji władz polskich na inwazję Rosji na Ukrainę. Z kolei w ramach obszaru działań legislacyjnych została krótko scharakteryzowana tzw. specustawa o pomocy uchodźcom z Ukrainy. Główne wnioski z badań: Polska jest ważnym partnerem Ukrainy na arenie międzynarodowej; od samego początku inwazji Rosji na Ukrainę władze Polski podejmują konkretne działania, których celem jest pomoc uchodźcom wojennym; wojna na Ukrainie oraz napływ uchodźców z Ukrainy to w opinii społeczeństwa polskiego najważniejsze wydarzenia roku 2022; Polacy są za przyjmowaniem uchodźców z Ukrainy, a wielu z nich aktywnie uczestniczyło w pomocy Ukrainie i Ukraińcom; w dyskursie politycznym i społecznym udostępniane są także przekazy dezinformujące na temat uchodźców i pomocy oferowanej im przez Polskę; wizerunek Ukraińców ukształtowany w wyniku doświadczeń historycznych nie miał większego przełożenia na postawę i zaangażowanie społeczeństwa polskiego w pomoc na rzecz uchodźców i Ukrainy.
Słowa kluczowe: Uchodźcy z Ukrainy, relacje polsko-ukraińskie, wojna na Ukrainie
Katarzyna Bąkowicz, „Greenwashing. Wpływ dezinformacji na dyskurs o ekologii i klimacie”, s. 84-98
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431338
Świadomość zmian klimatycznych oraz zorientowanie na ekologię stawiają nas przed wyzwaniami również natury komunikacyjnej, bowiem to, co i jak mówi się o ekologii, wpływa na konkretne działania. Środowisko szeroko rozumianego biznesu musi na ogół mierzyć się z koniecznością zmiany całej polityki firmy, zarówno w wymiarze wewnętrznym, czyli produktowym, jak i zewnętrznym. W ten sposób w ekosystem informacyjny implementowane są treści dezinformacyjne, zarówno o typie disinformation, jak i misinformation, wprowadzające odbiorców w błąd. Te zaś wykrzywiają obraz rzeczywistości nie tylko w kontekście publikującej je firmy, ale przede wszystkim wpływają na kształtowanie się dyskursu na temat klimatu. Postawy społeczne wokół tematu ekologii pokazują, z jak dużą polaryzacją mamy do czynienia: powstają wzajemnie wykluczające się narracje, wśród których przeciętny odbiorca treści może czuć się zagubiony. Dodatkowo tempo przyrostu informacji wprowadza coraz większy chaos i niezrozumienie. Zatem poradzenie sobie z dezinformacją o charakterze greenwashingu wydaje się być wyzwaniem równoważnym z tymi, które bezpośrednio dotyczą ochrony planety. Celem artykułu jest przybliżenie specyfiki zjawiska greenwashingu oraz wykazanie jego wpływu na debatę publiczną wokół ekologii.
Słowa kluczowe: greenwashing, dezinformacja, fake news, biznes, ekologia
Greenwashing. Wpływ dezinformacji na dyskurs o ekologii i klimacie – pobierz PDF
Monika Szafrańska, „Prawda czy fałsz? Weryfikacja wypowiedzi polityków na temat pandemii COVID-19 na portalu factcheckingowym Demagog.org.pl”, s. 99-122
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431356
Fact-checking to względnie nowe zjawisko medialne, które jest jeszcze stosunkowo słabo opisane w literaturze medioznawczej. Stale rośnie znaczenie organizacji factcheckingowych z uwagi na m.in. instrumentalne lub nieumiejętne podejście do faktów przez niektórych aktorów życia społecznego, w tym polityków. Celem artykułu jest prezentacja wyników analizy dotyczącej sposobu, w jaki portal factcheckingowy Demagog.org.pl weryfikował wypowiedzi najważniejszych osób w państwie na temat pandemii COVID-19. Badania służą próbie opisu wybranych cech praktyki medialnej, jaką jest fact-checking polityczny.
Słowa kluczowe: fact-checking polityczny, wypowiedzi osób publicznych, pandemia COVID-19
Michał Chlebowski, „Męska czwarta władza. O dominacji mężczyzn w mediach informacyjnych”, s. 123-139
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431301
Celem artykułu jest zarysowanie problemu nierówności płci w programach informacyjnych. Osią tekstu są wyniki badań własnych przeprowadzone wśród dziennikarzy nad przyczynami niskiej reprezentacji kobiet wśród gości w programach i materiałach przygotowywanych przez dziennikarzy informacyjnych. Wśród wniosków wskazano na przyczyny społeczno-kulturowe (5 przyczyn) oraz przyczyny organizacyjno-formalne (2 przyczyny). Wskazano też przykłady rozwiązań zmierzających do zwiększenia udziału kobiet w programach informacyjnych.
Słowa kluczowe: kobiety, równouprawnienie, media, dziennikarstwo, badania
Męska czwarta władza. O dominacji mężczyzn w mediach informacyjnych – pobierz PDF
Klaudia Rosińska, „Wojna, której nie widać? Kilka refleksji o przemianach technologicznych i społecznych po lekturze 'Cyber kontra real. Cywilizacja w techno-pułapce’ (Wydawnictwo Nowej Konfederacji, Warszawa 2022)”, s. 141-157
Dyskurs & Dialog 2023/1
10.5281/zenodo.8431331
Słowa kluczowe: Nowe media, technologia, władza, wolność, zmiana
Działy czasopisma
SOCJOLOGIA OBYWATELSKA
W tym dziale publikujemy teksty będące analizami problemów społecznych w nurcie rozważań socjologicznych. Prezentujemy ich rozmaite konteksty próbując zarysować potencjalne pola rozwiązań.
ANALIZY DYSKURSU MEDIALNEGO
W tym dziale publikujemy teksty będące analizami przekazów medialnych. Bazują one głównie na codziennym monitoringu zaangażowanych Wolontariuszy, w ramach programu INDID MEDIA WATCH.
VARIA
W tym dziale publikujemy artykuły na temat szeroko rozumianej debaty publicznej, a także wyzwaniami, które stoją przed społeczeństwem o zmieniającej się strukturze demograficznej. W tym miejscu ukazują się także recenzje wydawnicze.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania, napisz do nas
Zastanawiasz się czy nasze czasopismo jest płatne?
Otóż nie, czasopismo do końca 2020 roku będzie można pobrać z tej strony za darmo. Wynika to z faktu, że jego wydanie zostało dofinansowane ze środków publicznych (szczegóły na dole strony). Ponieważ jest to kwartalnik, to będzie się ukazywać raz na 3 miesiące.
Czy muszę założyć sobie konto na stronie?
Nie. Do końca roku 2020 nasze czasopismo może pobrać każdy, bez logowania się. Ponieważ jego wydawanie zostało sfinansowane ze środków publicznych – nie zobaczysz w czasopiśmie żadnych reklam ani treści sponsorowanych.
Skontaktuj się z nami
Zapraszamy do kontaktu z redakcją pn-pt w godz. 8-16.
+48 509143332
Toruń, ul. Św. Katarzyny
redakcja@dyskursidialog.pl
Niniejsze czasopismo wydawane jest w ramach realizacji zadania „Dyskurs i Dialog. Pogłębione analizy dla lepszej debaty publicznej” dofinansowanego w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich (Priorytet 4) dzięki środkom Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
